ÇAYKUR ve Türkşeker’in 2019 ve 2020 yılı hesapları görüşüldü

Çay İşletmeleri (ÇAYKUR) Genel Müdürü Yusuf Ziya Alim, komisyonda yaptığı sunumda, çay üreticilerini mağdur etmeyecek şekilde yüksek miktarda çay alımları yapıldığına işaret ederek, “Geçen yıl ÇAYKUR tarihinin en yüksek miktarı olan 860 bin ton yaş çay alımı yapıldı. Ayrıca beyaz çay üretimi için de 266 kilogram tomurcuk çay alındı. 2021’de üreticilerden satın aldığımız yaş çay bedelleri satın almayı takip eden ay içerisinde peşin olarak ödendi. Bu doğrultuda geçen yılın tamamında alınan yaş çay karşılığında üreticilerimize toplam 3 milyar 466 milyon lira ödeme yapıldı.” diye konuştu.

Geçen yıl siyah, yeşil ve beyaz olmak üzere toplam 163 bin ton tasnifli çay üretimi yapıldığının altını çizen Alim, bu dönemde ihracat dahil 158 bin ton çay satışı gerçekleştirildiğini anlattı.

Alim, yapılması planlanan günlük 100 ton kapasiteli İkizdere ve Çamlıhemşin fabrikalarının inşaat çalışmalarının başladığını dile getirerek, fabrikaların, gelecek yılın üretim sezonu öncesinde tamamlanıp hizmete alınmasının hedeflendiğini bildirdi.

Alim, Kayseri ve Mersin’de çay satış mağazası yapım çalışmalarının da devam ettiğini söyledi.

AR-GE çalışmalarıyla ürün çeşitliliklerinin artırıldığına dikkati çeken Alim, bu kapsamda kafeinsiz çay üretimine de başladıklarını kaydetti.

Alim, çay sektörünün geleceğini yakından ilgilendiren Damızlık Çay Bahçesi Oluşturma Projesi çalışmalarının da sürdüğünü ifade ederek, şunları dile getirdi:

“Verimden düşmüş, sürgün verme kabiliyeti azalmış ve ekonomik ömrünü tamamlamış çay bahçelerinin belirli bir program dahilinde sökülüp nitelikli çay klonları ile yenilenmesi amacıyla gerekli olan damızlık bahçelerini oluşturmak için gerekli altyapı çalışmalarımız devam etmektedir. Teşekkülümüz, 2023 yılı sonuna kadar 100 bin nitelikli klon plan üretmek üzere Hayrat Fidanlığı’nda 50 dekar damızlık çay bahçesi oluşturma çalışmaları devam ediyor. Tarım ve Orman Bakanlığı, Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi arasında Çay Bahçelerinin Rehabilitasyonu Projesine Ait İş Birliği Protokolü imzalanmış ve protokol kapsamında çalışmalar yürütülmektedir.”

Komisyon üyelerinin görüş, öneri ve sorularının ardından ÇAYKUR’un 2019-2020 dönemi hesapları ibra edildi.

Komisyon üyeleri daha sonra Türkşeker’in 2019 ve 2020 yılı hesaplarını görüşmeye başladı.

Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ (Türkşeker) Genel Müdürü Muhiddin Şahin, Komisyonda yaptığı konuşmada, dünyada 2021-2022 dönemi için yaklaşık 37,4 milyon tonu pancardan, 133,1 milyon tonu şeker kamışından olmak üzere toplam 170,5 milyon ton şeker üretileceğinin tahmin edildiğine işaret ederek, 172,4 milyon ton civarında da şeker tüketimi olacağının öngörüldüğünü aktardı.

Türkiye’de 33 şeker fabrikasının faaliyet gösterdiğinin altını çizen Şahin, kotaya esas şeker üretim kapasitesinin yıllık yaklaşık 3,1 milyon ton olduğunu söyledi. Şahin, 2020-2021 kampanya döneminde 165 bin ton pancar işlenerek 1 milyon 72 bin 700 ton şeker üretildiğini hatırlattı.

Şahin, Türkşeker’in sermayesinin tamamının özelleştirme kapsam ve programından çıkartılarak tekrar KİT statüsüne dönüştürüldüğünü anımsatarak, Türkşeker’in 20 yıldan fazla süren özelleştirme sürecinin sona erdiğini kaydetti.

Şahin, şunları kaydetti:

“Son dönemde küresel boyutta enerji ve girdi maliyetlerinde yaşanan gelişmeler de dikkate alınarak, çiftçilerimizin alın teri ve emeğini koruyacak bir yaklaşımla, verilen destekler artırılarak pancar üretimi teşvik edilmektedir. 2022’de üretilecek yüzde 16 polar şeker ihtiva eden pancarın avans fiyatı ton başına 1000 liraya yükseltilmiştir. Bu yıl ilk defa ton başına 50 lira kota tamamlama primi ödenecek. Pancar bedelleri, fabrikalara son pancar tesliminden itibaren 60 gün yerine 30 gün içerisinde ödenecek. Üreticilere verilecek nakdi avans sayısı 3’ten 5’e çıkarıldı, her defasında ton başına 70 lira ödeme yapılacak. Pancarlarını temizleme ve yükleme makinasıyla teslim eden üreticilere pancar temizleme ve yükleme primi ödenecek.”

Komisyon üyelerinin görüş, öneri ve sorularının ardından Türkşeker’in 2019-2020 dönemi hesapları ibra edildi.